Harddisk Sürücülerde SMART: Kendi Kendini İzleme, Analiz ve Raporlama Teknolojisi (SMART), bilgisayar sabit disk sürücülerinde (HDD’ler) ve katı hal sürücülerinde (SSD’ler) sağlıklarını izlemek ve olası arızaları tahmin etmek için kullanılan bir sistemdir. Akıllı teknoloji, sürücülerin dahili parametreleri takip etmesini ve belirli eşiklere ulaşıldığında erken uyarılar sağlamasını sağlayarak, kullanıcıların felaketle sonuçlanan arızalara yol açmadan önce sorunları ele alarak veri kaybını ve kesinti sürelerini önlemelerine yardımcı olur.
Harddisk Sürücülerde SMART
SMART nedir?
SMART, çoğu modern sabit sürücüye ve yarıiletken sürücüye yerleştirilmiş bir izleme sistemidir. Sürücünün kendi sağlığını ve performansını kullanıcıya veya yazılıma bildirmesini sağlar. Smart’ın amacı, donanım arızası veya bozulması konusunda erken uyarı işaretleri vermek ve kullanıcının arıza oluşmadan önce harekete geçmesine izin vermektir.
Özünde SMART, sürücünün durumunu temsil eden çeşitli öznitelikleri (veya parametreleri) izler. Bu öznitelikler, belirli olayların kaç kez gerçekleştiğine, belirli bileşenlerin aşınma düzeyine ve sürücünün genel çalışma özelliklerine ilişkin verileri içerir. Toplanan bilgiler, bir arıza olasılığını veya herhangi bir sorunun varlığını değerlendirmek için kullanılır.
Harddisk Sürücülerde SMART Nasıl Çalışır
SMART, tek bir sistem değil, sürücü ürün yazılımının yönettiği bir izleme öznitelikleri topluluğudur. Sürücü çalışırken, kendi sağlığı ve performansı ile ilgili çeşitli ölçümleri sürekli olarak ölçer. Bu metrikler daha sonra kullanıcıya veya izleme yazılımına sunulur.
SMART sağlığı yönlendirmesinin iki temel yolu vardır:
Öznitelik Toplama: SMART, sürücünün sağlığı ve performansı ile ilgili belirli öznitelikleri izler. Her öznitelik, sıcaklık, okuma / yazma hataları veya sıkma süresi gibi sabit sürücünün farklı bir özelliğini yansıtan bir değişkendir. Bu özniteliklerin değerleri periyodik olarak toplanır ve saklanır.
Eşikler ve Uyarılar: SMART, her öznitelik için neyin normal kabul edildiğini ve neyin bir sorunu gösterebileceğini tanımlayan yerleşik eşiklere sahiptir. Bir öznitelik ayarlanan eşiği aştığında veya altına düştüğünde, sürücü bunu olası bir sorun olarak işaretler. Bu, sürücünün yakında arızalanabileceğini gösteren akıllı bir uyarıyı tetikleyebilir. Sürücü ayrıca performansı düşürme veya diğer sorun belirtileri hakkında uyarılar da sağlayabilir.
SMART Özelliklerİ
SMART, bir sürücünün sağlığını değerlendirmek için çeşitli özellikleri izler. Tam öznitelikler sürücünün üreticisine ve modeline bağlı olarak biraz değişebilirken, yaygın olarak izlenen temel özniteliklerden bazıları şunlardır:
Yeniden Ayrılan Sektör Sayısı: Bu öznitelik, sürücünün yeniden eşlemesi gereken bozuk sektör sayısını izler. Sabit sürücüler, bozuk veya okunamayan sektörleri değiştirmek için yedek sektörler kullanır. Çok sayıda yeniden tahsisat genellikle sürücünün fiziksel sorunlar geliştirdiğini ve yakında başarısız olabileceğini gösterir.
Hata Oranı Ara: Bu, sürücünün okuma/ yazma kafası diskteki belirli bir konumu aramaya (taşımaya) çalıştığında oluşan hataların oranını izler. Yüksek bir hata oranı, sürücünün aktüatörüyle veya kafanın hareketini kontrol eden mekanik bileşenlerle ilgili sorunları gösterebilir.
Sıkma Süresi: Bu özellik, güç uygulandıktan sonra sürücünün dönmeye başlamasının ne kadar sürdüğünü ölçer. Daha uzun sıkma süreleri, sürücünün motoru veya dahili mekanizmalarıyla ilgili sorunların bir işareti olabilir.
Sıcaklık: Bu özellik sürücünün çalışma sıcaklığını izler. Aşırı ısınma, sabit sürücü arızasının önde gelen nedenlerinden biridir ve tutarlı yüksek sıcaklıklar bir sürücünün ömrünü kısaltabilir.
Açılış Saatleri (POH): Bu, sürücünün açıldığı toplam saat sayısını izler. Bu doğrudan bir sorunu göstermese de, sürücünün kullanım geçmişi hakkında fikir verebilir. Özellikle diğer özellikler aşınma belirtileri gösteriyorsa, saatlerce hizmette olan sürücüler daha fazla arıza riski altında olabilir.
Düzeltilemeyen Sektör Sayısı: Bu, sürücünün düzeltemediği veya okuyamadığı sektör sayısını izler. Düzeltilemeyen sektörlerin sayısı yüksekse, bu durum sürücünün arızalandığını veya veri bütünlüğünün bozulduğunu gösterebilir.
Geçerli Bekleyen Sektör Sayısı: Bu öznitelik, hatalar nedeniyle yeniden ayrılmayı bekleyen sektörleri izler. Çok sayıda bekleyen sektör, sürücünün belirli veri bloklarını okumakta sorun yaşadığına ve potansiyel olarak veri kaybına yol açabileceğine işaret edebilir.
Yazma Hatası Oranı: Bu, yazma hatalarının oluşma oranını ölçer. Sık yapılan yazma hataları, sürücünün yazma mekanizmasında veya sürücünün denetleyicisinde sorunlara neden olabilir.
Uçtan Uca Hata Algılama: Bu, sürücünün dahili bileşenleri arasında aktarılırken verilerin bütünlüğünü izler ve verilerin bozulmasına neden olmadan önce hataların belirlenmesine yardımcı olur.
Ham Okuma Hatası Oranı: Bu, sürücü veri okumaya çalıştığında karşılaşılan hataları izler. Doğrudan arızayı göstermese de, yüksek bir okuma hatası oranı kötüleşen disk koşullarına işaret edebilir.
Hava Akımı Sıcaklığı: Bazı sürücüler, sürücünün içindeki, özellikle mekanik bileşenlerini çevreleyen havadaki sıcaklığı ölçmek için sensörlere sahiptir. Yüksek hava akımı sıcaklığı, uzun süreli hasara neden olabilecek yetersiz soğutmayı gösterebilir.
SMART Verilerin Yorumlanması
Akıllı veriler genellikle özniteliklerin ve bunlara karşılık gelen değerlerin bir listesi şeklinde sağlanır. Her öznitelik birkaç önemli bilgi parçası içerir:
Değer: Öznitelik için toplanan ham verilerdir. Örneğin, bozuk sektörlerin sayısı, sıcaklık veya yeniden tahsis edilen sektörlerin sayısı olabilir.
Eşik: Eşik, özniteliğin aşmaması veya altına düşmemesi gereken bir değerdir. Öznitelik bu eşiğe ulaşırsa veya bu eşiği aşarsa, sürücü akıllı bir uyarı oluşturur.
En kötüsü: Bu, özniteliğin şimdiye kadar ulaştığı en düşük değeri gösterir ve kullanıcıların zaman içindeki bozulmasını izlemesine olanak tanır.
Normalleştirilmiş Değer: Birçok öznitelik normalleştirilmiş bir ölçek kullanır (mümkün olan en iyi değer olarak genellikle 100 veya 255). Normalleştirilmiş değer belirli bir eşiğin altına düşerse, bu bir sorunu gösterir.
Durum: Bu basit bir “Tamam” veya bir uyarı mesajı olabilir. Bir öznitelik eşiğinin yakınında veya ötesindeyse, durum genellikle bir sorunu gösterir.
Ham Değer: Ham değer, sürücü tarafından kaydedilen gerçek işlenmemiş verileri temsil eder ve bu, gelişmiş tanılama için daha yararlı olabilir.
Kullanıcıların akıllı verileri yorumlamasına yardımcı olmak için CrystalDiskInfo (Windows) veya smartmontools (Linux) gibi yazılım araçları ayrıntılı raporlar görüntüleyebilir. Bu araçlar, kullanıcıların akıllı öznitelikleri, değerlerini ve herhangi bir uyarı veya hata olup olmadığını görmelerini sağlar.
Smart’ın Sınırlamaları
SMART, sabit sürücülerin sağlığını izlemek için mükemmel bir araç olsa da, birkaç sınırlaması vardır:
Kusursuz Değil: SMART yanılmaz değildir ve her türlü sürücü arızasını algılayamayabilir. Ani elektrik sorunları veya ürün yazılımı bozulmasından kaynaklananlar gibi bazı sürücü arızaları SMART aracılığıyla tespit edilemeyebilir. Ek olarak, sürücüler SMART özniteliklerinden herhangi bir uyarı almadan aniden başarısız olabilir.
SSD’ler için Tahmin Yok: SMART, geleneksel sabit sürücülerle iyi çalışsa da, SSD’ler için arızayı tahmin etmek çok daha zordur. SSD’lerin farklı aşınma mekanizmaları vardır (ör. Sınırlı yazma döngüleri) ve SMART yazma sayısını izleyebilse de, arıza için her zaman doğru tahminler sağlamayabilir.
Aşırı Güven: Sürücü arızalarını tespit etmek için yalnızca smart’a güvenen kullanıcılar risk altında olabilir. Verilerin düzenli olarak yedeklenmesi ve SMART ile birlikte diğer teşhis yöntemlerinin kullanılması her zaman tavsiye edilir.
SMART ın Önemi
SMART, sabit disk sağlığını tahmin etmek ve yönetmek için değerli bir araçtır. Bir sürücünün niteliklerini izleyerek, kullanıcılar bozuk sektörler, aşırı sıcaklık veya mekanik arızalar gibi olası arızalara ilişkin erken uyarılar alabilirler. Hem işletmeler hem de bireyler için bu, kritik verileri yedekleme ve feci veri kaybına yol açmadan önce arızalı sürücüleri değiştirme fırsatı verir.
SMART teknoloji özellikle sistem yöneticileri, BT uzmanları ve depolama aygıtlarının sağlığını koruması gereken güç kullanıcıları için kullanışlıdır. Akıllı verileri aktif olarak izleyerek beklenmeyen kesinti sürelerini önleyebilir, veri bozulması riskini azaltabilir ve sabit sürücülerin ömrünü uzatabilirler.
Harddisk Sürücülerde SMART Akıllı teknoloji, bilgisayar depolama dünyasında çok önemli bir bileşen olup, sabit disk sürücülerinin ve SSD’lerin sağlıklarını izlemelerini ve kullanıcıları olası sorunlar konusunda uyarmalarını sağlar. Smart’ın sınırlamaları vardır ve her türlü arızayı tahmin edemezken, veri bütünlüğünü korumak ve veri kaybını önlemek için değerli bir araç sağlar. Kullanıcılar, akıllı öznitelikleri anlayarak ve bunları yorumlamak için izleme yazılımını kullanarak sürücülerinin sağlığını proaktif olarak yönetebilir ve verilerinin güvenli ve erişilebilir kalmasını sağlayabilir.
