SCSI Veriyolu (Small Computer System Interface), bilgisayarlar ve çevresel aygıtlar arasında veri bağlamak ve aktarmak için kullanılan bir dizi standarttır. İlk olarak 1980’lerde tanıtılan SCSI, sabit sürücüler, tarayıcılar, yazıcılar ve CD-ROM sürücüleri gibi aygıtlar için çok yönlü ve yüksek hızlı bir iletişim kanalı sağlayarak kişisel bilgisayarlarda veri aktarımında devrim yarattı. Zamanla, SCSI, ilk standartlardan yüksek veri aktarım hızlarına, gelişmiş bağlantıya ve daha fazla esnekliğe sahip çok çeşitli cihazları destekleyebilen modern sürümlere dönüşerek birden fazla revizyondan geçti.
SCSInin çok yönlülüğü, papatya zinciri yapılandırmasında birden çok aygıtın aynı anda bağlanmasına olanak tanıyan en önemli avantajlarından biridir. Verilere hem blok düzeyinde hem de dosya düzeyinde erişimi destekler ve depolamadan görüntüleme ve yazdırma aygıtlarına kadar çeşitli aygıt türlerini barındırabilir.
SCSI Veriyolu Erken Tarih ve Evrim
SCSI standardının ilk sürümü olan SCSI-1, 1986 yılında Shugart Associates ve Digital Equipment Corporation (DEC) dahil olmak üzere bir grup şirket tarafından tanıtıldı. Bu sürüm, maksimum 5 MB / sn aktarım hızını destekledi ve tek bir veri yolu yapılandırmasında yedi cihaza kadar bağlanmasına izin verdi. Zamanla, ek revizyonlar SCSI arabiriminin performansını, işlevselliğini ve çok yönlülüğünü geliştirdi.
1989’da tanıtılan SCSI-2, daha hızlı veri aktarım hızları (10 MB / s’ye kadar) ve daha rafine bir komut seti gibi iyileştirmeler getirdi. Bu revizyon ayrıca daha geniş bir kablo ve konektör yelpazesi kullanma yeteneğini de içeriyordu.
1995 yılında tanıtılan SCSI-3, SCSI teknolojisinde büyük bir sıçramayı temsil ediyordu. Her biri farklı performans özellikleri sunan Ultra SCSI, Hızlı SCSI ve Geniş SCSI gibi SCSI arabiriminin farklı sürümlerini içeren bir standartlar ailesi haline geldi. Örneğin Ultra SCSI, 40 MB / s’ye kadar veri aktarım hızlarını destekleyebilir. SCSI-3 ayrıca daha uzun kablo uzunluklarına ve iyileştirilmiş sinyal bütünlüğüne olanak tanıyan “diferansiyel sinyalleme” kavramını da tanıttı.
Seri Bağlı SCSI (SAS) gibi modern SCSI yinelemeleri, daha da hızlı veri aktarım hızları (SAS-3 için 12 Gbps’ye kadar) ve veri merkezleri ve kurumsal ortamlar için daha fazla ölçeklenebilirlik sunarak standardı geliştirmeye devam etti.
SCSI’nin Temel Özellikleri
Çok Yönlülük ve Aygıt Desteği: SCSI, çok çeşitli çevresel aygıtları destekleme yeteneği ile bilinir. Orijinal kullanımı öncelikle sabit sürücüleri bağlamak için olsa da, SCSI tarayıcıları, CD / DVD sürücülerini, yazıcıları ve hatta teyp kitaplıkları gibi özel aygıtları içerecek şekilde genişledi. Scsı’nin benzersiz özelliklerinden biri, farklı aygıt türleriyle standartlaştırılmış bir şekilde arayüz oluşturma ve farklı sistemlerin ortak bir veri yolu üzerinden iletişim kurmasını sağlama yeteneğidir.
Zincirleme: scsı’nin öne çıkan özelliklerinden biri, birden fazla cihazın tek bir veri yolu boyunca doğrusal bir konfigürasyonda bağlanmasına izin veren zincirleme desteğidir. Tipik olarak, tek bir SCSI kablosu kullanılarak yediye kadar cihaz bağlanabilir, ancak standardın farklı sürümleri ve çeşitli sinyal türleri belirli konfigürasyonlarda daha fazla cihaza izin verir. Zincirleme zincirleme, ana sistem ile her bir çevresel aygıt arasındaki tek tek bağlantı ihtiyacını azaltarak donanım kurulumunu basitleştirir ve kablo karmaşasını azaltır.
Yüksek Veri Aktarım Hızları: SCSI, zaman içinde artan veri aktarım taleplerini karşılamak üzere tasarlanmıştır. Örneğin, SCSI-1 5 MB / sn aktarım hızı sunarken, SAS gibi modern sürümler 12 Gbps’lik (1,5 GB / sn) aktarım hızları sunabilir. Bu, scsı’yı büyük miktarda veriyle ilgilenen veri merkezleri, sunucular ve iş istasyonları gibi yüksek hızlı veri erişiminin ve aktarımının gerekli olduğu ortamlar için mükemmel bir seçim haline getirir.
Komut Kümesi ve Protokoller: SCSI komut kümesi başka bir ayırt edici özelliktir. Aygıt durumlarını okuma, yazma ve kontrol etme gibi çevresel aygıtlarda çeşitli işlemleri gerçekleştirmek için zengin ve oldukça esnek bir komut kümesi sağlar. Komut seti, hızlı ve güvenilir veri aktarımı gerektiren ortamlarda performans için kritik olan depolama aygıtlarına doğrudan blok düzeyinde erişimi destekler. Ayrıca protokol, farklı çalışma koşullarında esneklik sağlayarak hem eşzamansız hem de eşzamanlı veri aktarım modlarını destekleyebilir.
Birden Çok Aygıt Türü: SCSI yalnızca depolama aygıtlarını (ör. Sabit sürücüler ve teyp sürücüleri) değil, yazıcılar ve tarayıcılar gibi depolama dışı aygıtları da destekler. SCSI, depolama aygıtları alanının ötesine geçerek, aynı arabirim üzerinden kontrol edilebilen çok çeşitli aygıtları destekleyebildi, bu da teknolojinin çeşitli ortamlarda genel çok yönlülüğünü ve benimsenmesini artırdı.
Ölçeklenebilirlik: scsı’nin ölçeklenebilirliği, güçlü yönlerinden biridir. Başlangıçta, veri yolu başına sınırlı sayıda cihazı destekledi, ancak daha sonraki yinelemeler (özellikle SAS durumunda) çok daha fazla sayıda cihazın bağlanmasına izin vererek onu birden fazla depolama aygıtı veya diğer çevre birimleri gerektiren kurumsal ortamlar için uygun hale getirdi.
SCSI Veriyolu Mimarisi
SCSI veriyolu, ana sistem (bilgisayar gibi) ile çevre birimleri arasındaki fiziksel bağlantıdır. Cihazlar arasındaki iletişimi yöneten kablolar, konektörler ve sonlandırıcıların bir kombinasyonundan oluşur. Veri yolu tipik olarak iki kategoriye ayrılır: tek uçlu ve diferansiyel sinyalizasyon.
Tek uçlu sinyalleme, verilerin sinyal başına tek bir kablo kullanılarak cihazlar arasında aktarıldığı daha yaygın iletim yöntemidir. Bu yöntem daha basit ve daha ucuzdur, ancak uzun mesafelerde sinyal bozulmasına karşı hassastır.
Diferansiyel sinyalleme, bir sinyali iletmek için iki kablo kullanarak gelişmiş sinyal bütünlüğü sunar ve daha uzun kablo uzunlukları (25 metreye kadar) için idealdir. Daha ileri teknoloji gerektirir, ancak güvenilirlik ve hız açısından daha yüksek performans sağlar.
Fiziksel kablolara ek olarak, veri yolu, veri iletiminin bütünlüğünü sağlamak için her iki uçta da uygun şekilde sonlandırılmasını gerektirir. Çakışmaları önlemek için veri yolunda SCSI aygıtlarına da benzersiz kimlikler atanmalıdır ve ana bilgisayar denetleyicisi her aygıtla ilgili kimliği aracılığıyla iletişim kurar.
Modern SCSI: SAS (Seri Bağlı SCSI)
Depolama ihtiyaçları arttıkça ve paralel arabirimlerin sınırlamaları belirginleştikçe, SCSI standardı Seri Bağlı scsı’ye (SAS) dönüştü. SAS, geleneksel SCSI arabirimlerinde kullanılan paralel veri aktarımından önemli bir kaymayı temsil eder. SAS, eski paralel sistemlere göre çeşitli avantajlar sunan bir seri veri aktarım yöntemi kullanır:
Geliştirilmiş Hız ve Güvenilirlik: Seri veri iletimini kullanarak SAS, daha uzun mesafelerde sinyal bütünlüğünü korurken daha yüksek veri aktarım hızları (SAS-3’te 12 Gbps’ye kadar) elde edebilir.
Noktadan Noktaya Bağlantılar: Paylaşılan bir veri yoluna dayanan paralel scsı’nin aksine, SAS aygıtları noktadan noktaya bağlantılar aracılığıyla iletişim kurar. Bu, sinyal parazitini azaltır ve daha esnek konfigürasyonlara izin verir.
Geriye Dönük Uyumluluk: SAS, eski SCSI aygıtlarıyla geriye dönük olarak uyumlu olacak şekilde tasarlanmıştır ve eski SCSI sistemlerinden yükseltme yapan kullanıcılar için sorunsuz bir geçiş sağlar.
Gelişmiş Ölçeklenebilirlik ve Esneklik: SAS sistemleri 65.000 adede kadar cihazı destekleyebilir, bu da onları büyük ölçekli depolama çözümlerinin gerekli olduğu veri merkezleri ve kurumsal ortamlar için ideal hale getirir.
SCSI, bilgisayar çevre birimleri ve depolama dünyasında önemli bir teknoloji olduğunu kanıtlamıştır. Sabit diskler için bir bağlantı standardı olarak mütevazi başlangıcından modern SAS arayüzüne dönüşmesine kadar SCSI, yüksek hızlı, yüksek kapasiteli depolama sistemlerinin geliştirilmesinde etkili bir oyuncu olmaya devam etti. Çok yönlülüğü, ölçeklenebilirliği ve çok çeşitli cihazları tek bir veri yolu üzerinden bağlama yeteneği, onu kurumsal hesaplamada kritik bir bileşen haline getirmeye devam ederek, giderek artan veri odaklı bir dünyada alakalı kalmasını sağlıyor.
NVMe ve SATA gibi yeni teknolojiler ortaya çıkarken, SCSI ve özellikle SAS, sağlamlığı, güvenilirliği ve ölçeklenebilirliği nedeniyle sunucu ve veri merkezi ortamlarında hakim olmaya devam ediyor. Scsı’nin evrimini, temel özelliklerini ve modern uygulamalarını anlamak, bilgisayar mimarisi ve çevresel bağlantı dünyası üzerindeki kalıcı etkisini takdir etmeye yardımcı olur.